Ngày 23-7, Phó Thủ tướng Chính phủ đã dẫn đầu đoàn công tác đi kiểm tra, khảo sát hoạt động của cụm cảng Cái Mép Thị Vải, Bà Rịa Vũng Tàu.

Theo UBND tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu (BR-VT), trên địa bàn có 57 dự án cảng biển được quy hoạch, đã đưa vào khai thác 28/57 dự án, với tổng vốn đầu tư khoảng 2 tỉ USD; tổng công suất khoảng 98,9 triệu tấn/năm, tổng chiều dài cầu bến là 11,6 km.

 

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cùng đoàn công tác đi kiểm tra cảng Cái Mép-Thị Vải ( Bà Rịa Vũng Tàu )

 

Riêng khu vực Cái Mép-Thị Vải có 35 dự án quy hoạch, hiện đã đưa vào khai thác 17 dự án, gồm 7 bến cảng container, 3 bến cảng chuyên dụng xăng dầu và 7 cảng tổng hợp, hàng rời, với tổng công suất khoảng 93 triệu tấn/năm.

Các cảng container tại Cái Mép-Thị Vản được đầu tư trên 27.000 tỉ đồng, đi vào hoạt động từ năm 2009 với tổng công suất trên 6,8 triệu TEUs/năm, tổng chiều dài cầu bến 4km.

Cụm cảng Cái Mép-Thị Vải hiện là cụm cảng duy nhất ở Việt Nam có các chuyến tàu mẹ chở container đi thẳng Châu Âu, châu Mỹ mà không phải trung chuyển qua nước thứ ba. Hằng tuần có 20 chuyến tàu mẹ với kích cỡ trên 80.000 DWT, trong đó có 2 chuyến có kích cỡ trên 160.000 DWT. Đây là một trong những tàu container lớn nhất thế giới và cũng là cỡ tàu lớn nhất từng cập cảng Việt Nam.

 

Cảng Cái Mép-Thị Vải ( Bà Rịa Vũng Tàu )

 

Tuy nhiên, lượng hàng xuất khẩu trực tiếp qua hệ thống cảng biển của tỉnh BR-VT trong 5 năm qua chỉ tăng bình quân khoảng 16%/năm, trong đó hàng container tăng 17%/năm. UBND tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu cho biết với mức tăng trưởng này vẫn chưa phát huy được hiệu quả của cảng Cái Mép-Thị Vải.

Hiện tại, hệ thống đường giao thông kết nối nội vùng mới chỉ có đường 965 kết nối với quốc lộ 51 và một vài tuyến trục khu công nghiệp. Đường Phước Hoà-Cái Mép và đường 991B mới chỉ có kế hoạch triển khai xây dựng nhưng đang gặp khó khăn về vốn. Đường liên cảnh Cái Mép-Thị Vải đang được triển khai xây dựng chưa hoàn thiện.

Về luồng hàng hải, tuy là luồng duy nhất đủ điều kiện đón tàu container đi trực tiếp châu Âu, châu Mỹ nhưng luồng Vũng Tàu-Thị Vải vẫn chưa được nạo vét theo đúng chuẩn tắc quy hoạch.

Trên cơ sở các thực trạng nêu trên, tỉnh đề xuất trung ương sớm hoàn thành đường cao tốc Biên Hoà-Vũng Tàu kết nối cảng Cái Mép-Thị Vải với các tiểu vùng trọng điểm kinh tế phía Nam. Bên cạnh đó là các công trình cầu Phước An để kết nối đường liên cảng qua Đồng Nai vào đường cao tốc Bến Lức-Long Thành vào khu Nhơn Trạch (Đồng Nai); đường liên cảng Cái Mép-Thị Vải giai đoạn 1; đường 991B.

Tỉnh BR-VT cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo tiếp tục triển khai nạo vét luồng Vũng Tàu-Thị Vải theo đúng chuẩn tắc luồng đã được thiết kế là 14m, tiếp tục nghiên cứu nạo vét luồng đến chuẩn tắc 16m để đón các tàu container trọng tải lớn.

Tại cuộc làm việc, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu, cảng Cái Mép-Thị Vải cũng kiến nghị Chính phủ nghiên cứu lại quy hoạch cảng biển nhóm 5, đề ra các giải pháp vĩ mô về điều tiết luồng hàng hoá, đặc biệt là hàng hoá hiện đang phải trung chuyển nhằm hạn chế việc phải trung chuyển qua nước thứ 3 nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và của Việt Nam nói chung.

Kết luận cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh cụm cảng Cái Mép-Thị Vải là cảng trung chuyển hàng hoá quốc tế lớn, đặc biệt quan trọng, góp phần hết sức quan trọng để thúc đẩy phát triển KT-XH của tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu, của cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Theo Phó Thủ tướng, việc hệ thống cảng biển được ưu tiên đầu tư, với công nghệ và trang thiết bị hiện đại đã góp phần đáng kể trong việc nâng cao năng lực bốc dỡ hàng hoá, đáp ứng yêu cầu phát triển.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng cho rằng việc đầu tư, khai thác, tổ chức hoạt động của cụm cảng Cái Mép-Thị Vải còn nhiều điểm còn hạn chế, chưa hoàn thiện, đặc biệt là hạn chế về quy hoạch, hạ tầng giao thông. Quy hoạch cụm cảng chưa hoàn thiện, thống nhất. Việc đầu tư chưa tuân thủ quy hoạch, còn phân tán, dàn trải, thiếu trọng tâm trọng điểm, thiếu đồng bộ.

Công tác đi kiểm tra, khảo sát hoạt động của cụm cảng Cái Mép Thị Vải, Bà Rịa Vũng Tàu

Giao thông chưa đồng bộ, thiếu kết nối hạ tầng, hạn chế, chưa kết hợp được nhiều phương thức vận tải, ngay kết nối ngay nội bộ cảng cũng còn hạn chế. Bên cạnh đó, công tác quản lý vận tải, bốc dỡ, giao nhận hàng hoá còn chưa hiện đại, hệ thống dịch vụ logistic còn hạn chế, đơn giản.

"Nguyên nhân hạn chế cảng Cái Mép-Thị Vải là việc quy hoạch chưa được thực hiện tốt, nhưng quan trọng hơn là chưa có một nhà quản lý chung, một nhạc trưởng cho cả cụm cảng. Do thiếu một nhạc trưởng để phát triển hệ thống cảng ở Việt Nam, nhạc trưởng của từng khu cảng biển để tổ chức quản lý thống nhất trong kiểm soát thực hiện theo quy hoạch, lập kế hoạch đầu tư phát triển phù hợp với tình hình kinh tế xã hội của địa phương, vùng và cả nước”- Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng cũng chỉ ra Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) không thể “bao” hết được viêc. Có thể nghiên cứu áp dụng mô hình BQL khu kông nghiệp để điều hành, kết nối, tháo gỡ khó khăn, cùng phát triển” - Phó Thủ tướng nói thêm. Yêu cầu nghiên cứu, hoàn thiện đề án, thực hiện thí điểm mô hình cơ quan quản lý cụm cảng được Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng giao cho Bộ GTVT và tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu.

Phó Thủ tướng yêu cầu phải sớm cập nhật, bổ sung quy hoạch đã có một cách cầu thị, không bảo thủ. “Nếu thấy bất hợp lý thì phải điều chỉnh. Quan trọng nhất là quy hoạch có phù hợp với tình hình phát triển KT-XH, có thúc đẩy phát triển hệ thống cảng, đáp ứng yêu cầu đề ra hay không. Điều chỉnh quy hoạch lấy phát triển bền vững làm mục tiêu số 1”- Phó Thủ tướng nói.

Yêu cầu điều chỉnh quy hoạch cũng được đặt ra với Bộ GTVT nhằm tránh áp lực lên hệ thống đường bộ quá lớn, đồng thời đảm bảo kết nối giữa hệ thống sân bay, cảng biển, cửa khẩu… Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh yêu cầu phải có kết nối hạ tầng trong và ngoài cảng, huy động vốn xã hội để tăng cường kết nối giữa cụm cảng Cái Mép – Thị Vải với TP HCM và các địa phương trong vùng.