Theo các chuyên gia bất động sản, trong khi các dự án nhà ở thương mại mất gần 2 năm để bán hết số căn hộ thì các dự án nhà ở xã hội (NOXH) chỉ mất 3-6 tháng. Tuy nhiên, người dân mất cơ hội mua NOXH do các dự án được triển khai chậm.

Bán hết dù gần hay xa

Cách đây 2 năm, vì có nhiều dự án NOXH cùng lúc được triển khai nên chỉ những dự án gần trung tâm mới được người mua chú ý tới. Đến nay, người mua đã săn lùng cả những dự án nằm xa trung tâm do không có nhiều lựa chọn khi số dự án được triển khai ngày càng ít. Trong năm 2017, Hà Nội chỉ có 3 dự án NOXH nằm gần trung tâm được mở bán mới là NOXH Tam Trinh (Hoàng Mai), Minh Khai (Hai Bà Trưng) và dự án Kiến Hưng (Hà Đông). Ngoài ra có 2 dự án được mở bán tiếp là NOXH Bright City (Hoài Đức) và Phú Lãm (Hà Đông). Năm dự án này đã cung cấp ra thị trường hàng nghìn căn hộ nhưng vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu cho những người thu nhập thấp. Có những dự án để bán hết cần thời gian 3-6 tháng nhưng có những dự án bán hết ngay khi vừa mở bán.

Theo ông Vũ Kim Giang, Tổng Giám đốc Công ty CP BĐS Hải Phát - chủ đầu tư dự án NOXH Phú Lãm (Hà Đông), hiện nay, các dự án NOXH ở ven đô cũng rất đắt hàng trong khi trước đó, chỉ những dự án nằm gần trung tâm mới thu hút khách mua. Nguyên nhân là do chủ đầu tư tập trung đầu tư hạ tầng (trường mầm non, cảnh quan cây xanh, khu vui chơi, phòng tập...) để người mua nhà không có cảm giác đang sống trong một khu nhà giá rẻ. Ông Giang nói: "Dự án tại Phú Lãm cũng có một thời gian bán hàng kém khi kết thúc gói 30.000 tỷ đồng, nhưng nay chúng tôi chỉ còn lại một số ít căn hộ trong tổng số gần 2.000 căn hộ. Rõ ràng, nhu cầu về nhà ở phân khúc này rất cao dù chủ đầu tư không cần phải mất công quảng bá gì".

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, ông Nguyễn Chí Dũng cho biết, năm 2017, Hà Nội có tổng cộng hơn 11 triệu m2 diện tích sàn nhà ở phát triển mới, trong đó có hơn 60.000m2 NOXH. Cũng theo Sở, năm 2018, Sở sẽ tiếp tục rà soát, triển khai các biện pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thị trường phát triển; đa dạng hóa sản phẩm, điều chỉnh quy hoạch, quy mô các dự án.

Ông Dũng cũng cho hay, Sở Xây dựng sẽ kiểm tra, rà soát việc phát triển nhà ở để kiến nghị điều chỉnh đảm bảo phù hợp với thực tiễn. Dự kiến, năm 2018 sẽ có thêm 11 triệu m2 nhà ở với 43.000m2 NOXH, 438.000m2 nhà ở tái định cư, 2.145.000m2 nhà ở thương mại...

Điểm nghẽn phát triển NOXH

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS Tp.HCM (HoREA) cho hay, ông đã đi khảo sát nhiều nước, cả những nước tư bản và thấy rằng những nước này đều có chương trình, chính sách phát triển NOXH để giải quyết nhu cầu nhà ở tối thiểu cho những người thu nhập thấp, người nhập cư, điển hình như Hàn Quốc, Pháp, Singapore, Indonesia. Chủ tịch HoREA nói: "Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kiến tạo chính sách, đặc biệt là chính sách tạo quỹ đất, chính sách thuế, và chính sách tín dụng ưu đãi để hỗ trợ phát triển các dự án NOXH, và hỗ trợ tín dụng ưu đãi cho người tiêu dùng để thuê mua, thuê NOXH phù hợp với nhiều loại đối tượng khác nhau".

Cũng theo ông Châu, rất coi trọng chính sách phát triển NOXH, Nhà nước đã đưa vào Luật Nhà ở từ năm 2005 đến nay. Theo Bộ Xây dựng, trong giai đoạn 2011-2020, toàn quốc cần khoảng 440.000 căn NOXH. Tuy nhiên, đến nay, việc thực hiện mới đạt khoảng 28% kế hoạch đã đề ra.

Ông Châu nhận định, một điểm nghẽn trong phát triển NOXH chính là nguồn vốn tín dụng, cơ chế tái cấp vốn, cấp bù lãi suất với các tổ chức tín dụng được chỉ định tham gia NOXH. Hiện, nguồn vốn ngân sách chưa được bố trí đầy đủ đã khiến việc thực hiện chính sách NOXH gặp trở ngại. Gói ưu đãi 30.000 tỷ đồng cho NOXH chấm dứt mà chưa có nguồn vốn mới. Ngoài ra, theo quy định của Luật Nhà ở, chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại phải dành 20% quỹ đất kinh doanh dự án để phát triển NOXH nhưng ông Châu cho rằng nhiều dự án khu đô thị lớn không có quỹ đất này.

Trong khi đó, tại Hội nghị tổng kết Bộ Xây dựng mới đây, Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam (VNREA), ông Nguyễn Trần Nam cho biết, theo một khảo sát của đơn vị này và Hiệp hội Kinh doanh và marketing BĐS Thái Lan (Resam), tại các dự án ở Việt Nam, sản phẩm được các chủ đầu tư bán hết trong vòng 23 tháng. Cá biệt với NOXH, thời gian bán hết chỉ là 6 tháng từ khi tung ra thị trường.